เซลล์ของสิ่งมีชีวิต : การสื่อสารระหว่างเซลล์ (Intercellular signaling)

โมเลกุลที่ส่งสัญญาณและตัวรับ (Signaling molecules and their receptors)

โมเลกุลที่ส่งสัญญาณ (signal molecules หรือ signal transmitters) มีหลายชนิดได้แก่ โปรตีนเพปไทด์ขนาดเล็ก กรดอะมิโน นิวคลีโอไทด์ สเตียรอยด์ เรตินอยด์ อนุพันธ์ของกรดไขมัน และแก๊สที่ละลายในไขมัน เช่น ไนตริกออกไซด์ และคาร์บอนมอนอกไซด์

แสดงวิถีการส่งสัญญาณภายในเซลล์ซึ่งถูกกระตุ้นโมเลกุลที่ส่งสัญญาณที่อยู่ ภายนอกเซลล์ (Alberts, et al,2002)

โมเลกุลส่งสัญญาณที่หลั่งจากเซลล์ที่สร้างสัญญาณขึ้นมา (signaling cell) จะออกมายังบริเวณช่องว่างภายนอกเซลล์ (extracellular space) โดยวิธี

- เอกโซไซโทซิส (exocytosis)

- แพร่ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ออกมาบริเวณช่องว่างภายนอกเซลล์

- ยื่นบางส่วนของโมเลกุลออกมาบริเวณภายนอกเซลล์ในขณะที่ยังคงเกาะแน่นกับผิวของเซลล์อยู่

เซลล์เป้าหมาย (target cell) จะรับรู้โดยผ่านทางโปรตีนที่จำเพาะ เรียกว่า ตัวรับ (receptor) ซึ่งจะจับอย่างจำเพาะกับโมเลกุลที่ส่งสัญญาณ (signaling molecules) แล้วมีการตอบสนองของเซลล์เป้าหมาย โดยตัวรับมี 2 แบบ คือ

1. ตัวรับที่อยู่ที่ผิวเซลล์ (cell-surface receptor) ส่วนใหญ่เป็นโปรตีนที่เยื่อหุ้มเซลล์ (transmembrane protein)